بینش نظری ابن مجاور در تاریخ المستبصر

Authors

  • سعید خنافره مودت دانشجوی دکترا گروه تاریخ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
Abstract:

ابن‌مجاور یک نظریه‌پرداز گمنام ایرانی است که سفرنامه‌اش تاریخ المستبصر، با وجود اهمیت نظری آن، در میان پژوهشگران معاصر کمتر شناخته شده است. تاریخ المستبصر گزارشی از سفر ابن‌مجاور در شهرهای شبه‌جزیرۀ عربی است که در آن روایت دست اولی از جابه‌جایی کانون‌های تجاری و علل آن در نیمۀ اول سده هفتم قمری آمده است. یکی از خصایص قابل توجه مؤلف این سفرنامه، توجه او به مسائل نظری در بررسی علل ویرانی یا آبادانی شهرهاست. ابن‌مجاور با وجود نظریه‌پردازی دربارۀ جابه‌جایی کانون‌های مزبور، به‌طور مستقیم چارچوب نظری خود را معرفی نکرده، اما از واکاوی گزارش‌های او در تاریخ المستبصر می‌توان استنباط کرد که مؤلف توصیفات و مشاهدات خود را به صورت روشمند بر پایۀ یک چارچوب نظری منسجم مطرح کرده است. بنیاد نظری او بر این نظریه مبتنی است که ویرانی و از رونق افتادن مراکز شهری، به‌ویژه مراکز بندری، به رونق شهرهای دیگر منجر می‌شود. در پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش تحلیل هرمنوتیک قصدی، ضمن ابهام‌زدایی از دو اشکال تاریخی مرتبط با ابن‌مجاور و سفرنامه‌اش، بینش نظری او نیز معرفی شده و برای نخستین بار نظریۀ ابن‌مجاور درباره جابه‌جایی مراکز تجاری و جمعیتی مورد مطالعه قرار گرفته است. روش گردآوری داده‌های این مقاله، کتابخانه‌ای است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شیوه‌ی تعامل قوه نظری و عملی در بینش توحیدی جنید

جنید بغدادی عارف بزرگ و نظریه‌پرداز سنت اول عرفانی، یکی از پیشگامان بحث توحید است که سخنان ارزشمندی در باب معرفت و توحید دارد. وی با توجه به سطوح مختلف مخاطبان، مراتبی را برای توحید برمی‌شمرد. سخنان وی در باب این موضوع، نمایانگر آن است که سیر و سلوک عملی و بینش خاص عرفانی در کنار هم در پیشبرد عارف برای رسیدن به مرتبه‌ی توحید ایفای نقش می‌کند. جنید در بیان مراتب معرفت و توحید تعامل سازگاری میان ...

full text

بینش و روش در تاریخ نگاری فرصت الدوله شیرازی

تاریخ آثارعجم اثر فرصت­الدوله شیرازی، مورّخ، ادیب، شاعر، نقّاش، موسیقیدان و دانشمند برجسته و نوگرای اواخر دورۀ قاجار است که نویسنده در تدوین آن از بسیاری اصول نوین دانش تاریخ بهره برده است. این جستار با روشی توصیفی ـ روایی و تحلیلی، بینش و روش حاکم بر تاریخ­نگاری فرصت­الدوله­ شیرازی را در کانون توجه خود قرار داده است. یافته­های این پژوهش نشان می­دهند که فرصت در دو حوزۀ بینش و روش، به مبانی و ویژگ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 30  issue 45

pages  63- 85

publication date 2020-04-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023